In tegenstelling tot de meeste mensen die ik ken, ben ik geen grote fan van Netflix. Ik heb geen geduld om uren naar series te kijken en als ik dan eens graag een serie wil zien, zendt Netflix die natuurlijk net niet uit. Maar ja, ik heb tieners dus ook bij ons zit er in het digitale menu van de tv een Netflix-icoontje… Soms laat ik mij toch verleiden om daar op te klikken, vooral als ik alleen thuis ben. Niet om een serie te bingewatchen, maar omdat Netflix ook heel veel documentaires heeft. En kijk, dat interesseert mij nu weer wel!
A plastic ocean
Zo kwam ik al scrollend tussen de documentaire-titels de volgende titel tegen; ‘A Plastic Ocean’. Ik ben deze maand bezig met een afval-challenge, dus dit leek mij wel gepast. Wat ik in deze documentaire zag, heeft mij diep geraakt, zeg maar gerust geschokt.
Alle volwassenen ter wereld
Jaarlijks wordt er evenveel plastic geproduceerd als het gewicht van alle volwassen mensen samen! De helft daarvan is voor eenmalig gebruik. Denk je eens in wat een enorme berg plastic dat is. En het slechtste nieuws moet nog komen. Elk jaar komt 8 miljoen ton daarvan in zee terecht, 8 MILJOEN TON…
Zuidoost Azië
Nu moet ik wel eerlijk zeggen dat het meeste van dat plastic in Zuidoost Azië in het water terecht komt, maar ook in de Middellandse zee bijvoorbeeld is de situatie schrijnend. Hier is de verhouding microplastic -ik vertel je zo wat dat precies is- en plankton 2 op 1. Dus elke vis die van plankton leeft, heeft automatisch een menu dat voor twee derde uit plastic bestaat.
Macroplastic
Wat is nu precies het gevaar? Er bestaan eigenlijk 2 vormen van plastic; grotere stukken of macroplastic en heel kleine of microplastic. De grote en middelgrote stukken zijn gevaarlijk omdat dieren hier in vast kunnen komen te zitten, maar ook omdat bijvoorbeeld zeevogels denken dat dit een lekker hapje is. Denk bijvoorbeeld aan vrolijk gekleurde flessendopjes, airsoft-balletjes en andere harde stukjes plastic. Deze stukken verteren natuurlijk niet en blijven in de maag van de vogel zitten. De zeevogels voeden ook hun jongen hiermee. Doordat het plastic in de maag blijft, is er geen plaats meer voor gewoon voedsel en verhongeren de vogels. Dode vogels met meer dan 200 stukken plastic in hun maag zijn geen uitzondering!
Microplastic
Misschien nog wel dramatischer is het gevolg van microplastic. Plastic verteert niet, maar valt onder invloed van zonlicht, zout en golven wel uiteen in heel kleine stukjes. Deze stukjes microplastic zijn ook poreus en daardoor zijn ze een spons voor andere chemische stoffen die in het water terecht zijn gekomen. Ook de microbeads die in sommige tandpasta’s en scubs zitten vallen onder microplastic. De kleine vissen en garnalen eten plankton en krijgen zo een hoop van dit microplastic binnen. Zowel de chemische stoffen die aan het plastic zijn blijven plakken als de ftalaten van het plastic zelf, worden opgeslagen in het vet van deze kleine prooidiertjes. Daarna worden ze gegeten door grotere vissen, vissen die uiteindelijk op ons bord terecht komen. Bij een onderzoek, waarbij mosselen onderzocht werden die geoogst werden op 6 verschillende plaatsen langs de kust van Frankrijk, Nederland en België, werd in ALLE stalen microplastic gevonden….
Mensen
Voor ons is dit natuurlijk niet gezond. Plastic bevat veel schadelijke stoffen, maar het gevaarlijkste voor de mens zijn de ftalaten en BPA. Dit zijn ook hormoonverstoorders en verantwoordelijk voor het feit dat mensen steeds minder vruchtbaar worden. Op dit moment kan 1 op de 5 koppels boven de 30 al niet meer natuurlijk zwanger worden. Wist je trouwens dat een gemiddeld kind tegenwoordig meer ftalaten en BPA in zijn lichaam heeft dan een 100-jarige? Maar niet alleen door vis en zeevruchten te eten krijgen wij dit binnen. BPA komt ook vrij als wij voedsel eten uit een plastic verpakking. Vooral als dit voedsel warm is, zoals bij een afhaalmaaltijd. Zelfs de BPA-vrije verpakkingen zijn gevaarlijk. Om toch bepaalde eigenschappen te behouden worden er andere stoffen aan toegevoegd die eigenlijk even schadelijk zijn…
De overheid
Er is een belangrijke rol weggelegd voor de overheid. Helaas neemt de Belgische overheid alleen babystapjes. Geen statiegeld op plastic flessen, geen mogelijkheid voor de gewone burger om al zijn plastic apart in te leveren, geen verbod op overbodig plastic. In België wordt ervoor gekozen om het meeste plastic gewoon te verbranden. Nochtans is dat niet alleen ecologisch, maar ook economisch gezien niet interessant. De kost van nieuw plastic is veel hoger dan die van gerecycleerd plastic. Ze zouden beter eens gaan gluren bij de buren; zowel in Nederland als Duitsland worden prachtige resultaten gehaald met de recyclage van plastic.
Wat kunnen wij doen
Er zijn gelukkig heel wat eenvoudige maatregelen die wij kunnen nemen om te zorgen dat de situatie niet verder escaleert. Koop om te beginnen geen schoonheidsproducten met microbeads. Deze komen via het afvalwater sowieso in het milieu terecht en er zijn goede alternatieven. Wees ook kritisch in de winkel; is het nodig of zelfs maar nuttig dat alle groenten in plastic zitten? Zo proberen ze ons wijs te maken dat komkommers langer te bewaren zijn met een plastic condoompje, maar mijn persoonlijke ervaring zegt iets anders. Een gewone komkommer blijft vrij lang vers in mijn koelvak, maar een ingepakte verandert bij mij in no time in een vloeibare brij.
Zijn koekjes echt lekkerder als ze eerst in een plastic zakje, dan in een kartonnen doosje en daarna nog eens in plastic folie verpakt worden? En moet vlees nu echt op niet-recycleerbare eps-schaaltjes? Mijn challenge heeft mij tot nu toe één ding geleerd; er is altijd een alternatief, alleen heb ik die voor chips verpakkingen nog niet gevonden :-).
Nu ben ik heel benieuwd: wisten jullie dat het probleem van microplastic zo groot was?
xxx
Plastic afval houdt me ook al jaren bezig en ik erger me er steeds aan hoeveel plastic flessen er in de natuur rondslingeren. Onze beken, velden, bossen en straatkanten liggen er vol van. Heb er ooit eens een klein filmpje van rond gemaakt en aan materiaal had ik geen gebrek. Zelf probeer ik bewust zoveel mogelijk voeding zonder plastic te kopen. Drinkbussen, bekers enz… allemaal in inox. Iets duurder maar duurzaam. Als je de prijs van al die plastic drinkbussen optelt kom je in feite duurder uit dan met een goede inox drinkbus. En zelf groenten kweken helpt ook natuurlijk.
ik ben nog op zoek naar een inox drinkfles zonder plastic binnenlaag die niet lekt… heb jij tips voor mij waar ik die kan vinden?
Heftig hè? Onder het mom van ‘alle beetjes helpen’ hoop ik dat we er allemaal extra bij stilstaan
Heftig dat het plastic probleem zo ontzettend groot is!
Ik probeer er wel een beetje op te letten, zo drink ik mijn koffie op kantoor altijd uit een mok in plaats van wegwerp bekertjes en kies ik ervoor mijn groente op de markt te kopen waar ze niet in plastic verpakt worden. Ook heb ik herbruikbare boodschappen tassen.
Het zijn geen ingewikkelde dingen, maar alle kleine beetjes helpen.
inderdaad, alle beetjes helpen!
Heftig hè? Ik was ook echt in shock en dacht even: Dit komt nooit meer goed.
Maar wat je zegt, we kunnen allemaal ons steentje bijdragen door te letten op onze consumptie!
Ik kan je – in het kader bewustwording – deze Netflix docu’s ook zeker aanraden: https://eengoedverhaal.nu/blog/netflix-documentaires-over-duurzaamheid-milieu/
ik weet wat ik moet doen de volgende keer als het regent en ik ben alleen thuis 🙂 Dank je wel!
Bizar zeg hoeveel vuiligheid. Ik zal nooit wat op straat gooien en als ik wat laat vallen, raap ik het op.
Ik probeer hier echt op te letten! Vooral tijdens mijn reis lang de oostkust van Australië werd het me duidelijk hoe erg dit is omdat ze er daar wel echt goed op letten.
Ik wil de documentaire ook nog graag zien. Er moet echt flink wat aan gedaan worden nog.
het is ook heel mooi gefilmd, echt een aanrader!
Wij hebben meegedaan met mei-plasticvrij! Ik ben daar echt niet goed van geweest! Wij hebben normaal (7 personen) 3 vuilniszakken per week! Ik ben begonnen met plastic er uit te halen en nu hebben we maximum 1 zak! Maar daar staat tegenover dat we 2 zakken hebben enkel plastic die naar de container mogen!
Ik vind dit verschrikkelijk! Alles zit nu eenmaal in plastic! We hebben hier in de omgeving ook geen optie om bv met doosjes te gaan winkelen.
Ik probeer er zelf wel op te letten dat ik niet elk stuk fruit in plastic steek in de winkel.
jammer genoeg zijn er ook veel verpakkingen die ik hier in het containerpark niet kwijtraak; botervlootjes e.d. en die mogen ook niet bij het pmd…
Ik wist niet dat het plastic probleem zó groot was. Ik vind al die plastic om producten in de supermarkt ook onzin, niet normaal hoeveel plastic afval je hebt.
Wat een goed artikel! Ik ben wel ook steeds meer bezig met het verminderen van plastic gebruik. Op veel metrostations vindt je tegenwoordig een plek waar je je plastic flesjes kunt inleveren en een tegoedbon krijgt voor een van de winkeltjes daar, of je kunt het doneren. Dat vind ik absoluut een heel goed en slim initiatief! Voor wat betreft de airsoftballetjes; als het goed is moeten die allemaal tegenwoordig bio-afbreekbaar zijn. Althans, in Nederland is dat wel het geval…
Dank je wel! Ja, in Nederland zijn er al een heleboel goede maatregelen, nu de rest van Europa en de wereld nog…
Triest eigenlijk als je zo met je neus op de feiten gedrukt wordt. Vooral het feit dat kinderen tegenwoordig meer rotzooi in hun lichamen hebben dan 100 jarigen.
Ja, daar schrok ik ook enorm van